Likwidacja klasztoru i początki Dworu Worksop

Na czasy George’a oraz jego syna Francisa Talbota piątego hrabiego Shrewsbury przypadają wielkie zmiany w całym królestwie związane z panowaniem króla Henryka VIII. Zmiany te nie ominęły także Worksop.

Henryk VIII, jeden z najsławniejszych angielskich królów, znany jest przede wszystkim ze swego konfliktu z papieżem,który zakończył się i powstaniem Kościoła anglikańskiego. Kilka miesięcy po objęciu tronu ożenił się z córką króla Hiszpanii Katarzyną Aragońską. Przez kilkanaście lat małżeństwa stało się jasne, że Katarzyna nie jest w stanie dać mu męskiego potomka i następcy tronu. Dlatego Henryk VIII zaczął oficjalnie ubiegać się u papieża o unieważnienie tego małżeństwa (1526). Od początku za załatwienie tej sprawy odpowiadał zaufany człowiek króla - kardynał Thomas Wolsey, jeden z najbardziej wpływowych angielskich kościelnych hierarchów tamtego okresu. Zabiegi kardynała okazały się nieskuteczne. Zniecierpliwiony Henryk VIII zaczął działać na własną rękę. Kardynał Wolsey zaś popadł w niełaskę i został oskarżony o zdradę. W 1530 roku kardynał odwiedził na dworze w Worksop George’a czwartego hrabiego Shrewsbury podróżując z opactwa Newstead Abbey do siedziby biskupa Yorku w Cawood w Yorkshire gdzie został aresztowany na rozkaz króla i przewieziony do Sheffield Manor siedziby tego samego hrabiego Shrewsbury. Wolsey zmarł w drodze do Londynu. Zniecierpliwiony król w 1533 roku ogłosił swój rozwód z Katarzyną Aragońską i poślubił Annę Boleyn, za co został ekskomunikowany przez papieża. W 1534 roku parlament angielski ostatecznie uchwalił rozłam z Watykanem ustanawiając króla głową Kościoła w Anglii. W 1536 roku rozpoczęła się kasacja zakonów i zajmowanie klasztorów przez władzę świecką. Spotkało się to z otwartym buntem katolików na północy Anglii znanym pod nazwą Pielgrzymka Łaski. Domagano się przywrócenia życia klasztornego i odsunięcia od króla jego współpracowników, których obwiniano za całe zamieszanie. W imieniu Henryka VIII negocjacje z przywódcami buntu w Doncaster przeprowadzili Thomas Howard trzeci hrabia Norfolk oraz George Talbot czwarty hrabia Shrewsbury (dziedzic Worksop). Obiecali powstańcom powrót zakonników do klasztorów i łaskę dla wszystkich buntowników. Naprawdę król potrzebował zyskać na czasie i uspokoić wrzenie tłumów. Korzystając z powrotu przywódców buntu do domów w 1537 roku aresztowano a następnie stracono wszystkich aktywnych przywódców Pielgrzymki Łaski. W tym samym czasie rozpoczęto likwidację większość klasztorów w północnej Anglii. Zakonników, którzy nie chcieli się poddać aresztowano.

W 1538 roku zmarł George Talbot a jego następcą został jego syn Francis piąty hrabia Shrewsbury. Francis Talbot był jednym z ulubieńców i zaufaną osobą króla Henryka VIII, który mawiał o nim, że jest dżentelmenem, mądrym, dobrym i odważnym. To właśnie za jego czasów doszło do kasacji klasztorów w Worksop i okolicach.

15 listopada 1539 roku u bram Gatehouse pojawił się królewski komisarz wraz z żołnierzami zadając wpuszczenia na teren klasztoru. Przynosił ze sobą nakaz zamknięcia klasztoru. Thomas Stokes -ostatni opat wraz z szesnastoma zakonnikami mieli przejść na emeryturę, którą zapewniał im król Henryk VIII. Zakonnicy uznając wszelki opór za bezcelowy zgodzili się na przedstawione warunki. Ponad dwa tysiące hektarów ziemi, budynki i cały majątek klasztoru zostały przejęte przez Koronę. Wszystkie budynki zostały przeznaczone do rozbiórki. W porozumieniu z mieszkańcami Worksop ustalono, że część kościoła pozostanie i będzie służyć mieszkańcom, jako anglikański kościół parafialny. Rozbiórce podlegała natomiast boczna kaplica znana pod nazwą Lady Chapel znajdująca się na północ od kościoła i połączona z nim oddzielnym przejściem. Wszystkie cenne elementy kaplicy trafiły do skarbu Korony a potem zostały sprzedane. Zniknęły parterowe okna ze szkła w odcieniu rubinów i szmaragdów. Zdewastowano znajdujące się w kościele groby pierwszych dziedziców Worksop, zlikwidowano ołtarze. Zdemontowano dębowe belki i deski z dachu świątyni. Główny kościół choć nie został doszczętnie zdewastowany to jednak został poważnie zaniedbany.  W 1567 roku runęło sklepienie kościoła.

Z dawnych budynków klasztornych zachował się również Gatehouse, który przeznaczono na plebanię a następnie na pierwszą w mieście szkołę. Znaczną część posiadłości Worksop Abbey król ofiarował Francis’owi piątemu hrabiemu Shrewsbury dziedzicowi Manor of Worksop w 1542 roku. Francis Talbot posiadał wówczas duże wpływy w północnej części królestwa. W 1545 roku został kawalerem Orderu Podwiązki (Knight of the Garter) – najwyższego angielskiego odznaczenia cywilnego i wojskowego. Brał udział w inwazji na Szkocję (wojna Rough Wooing), która doprowadziła do zwycięskiej dla Anglików bitwy pod Pinkie Cleugh w 1547 roku. W 1549 roku został przewodniczącym Rady Północnej, która w imieniu króla Anglii sprawowała pieczę nad tą częścią królestwa. Zmarł w 1560 roku.

Kolejnym Panem Worksop został jedyny syn Francisa Talbota – George Talbot szósty hrabia Shrewsbury. Posiadał reputację najbogatszego człowieka w Anglii. Był właścicielem zamku Sheffield, dworu Sheffield, dworu Wingfield, Buxton Hall, Wellbeck Abbey, Rufford Abbey, dworu Worksop oraz kilku domów w Londynie. Dzierżawił także zamek Tutbury.  Piastował urząd Lorda Marszałka. W 1567 roku jego drugą żoną została Elżbieta Cavendish wdowa po Williamie Cavendish właścicielu dwóch najokazalszych dworów tej części Anglii - Chatsworth i Hardwick. George Talbot wybudował pod koniec swego życia okazały dwór w Parku Worksop, w którym od lat znajdowała się jedna z posiadłości hrabiów Shrewsbury. Manor of Worksop został zaprojektowany przez Roberta Smithsona i został wybudowany w 1586 roku. Smithson był sławnym architektem, który zaprojektował wiele posiadłości hrabiowskich w środkowej Anglii w XVI wieku. Manor of Worksop był dużym domem zbudowanym z kamienia, górującym nad wszystkimi zabudowaniami w okolicy. Budynek posiadał ponad pięćset pokoi i był pod tym względem jedną z największych budowli w Anglii. Duże przeszklone okna zapewniały w jego wnętrzu dużo światła. Obok Worksop Manor w tym samym czasie wybudowano, w miejscu wcześniejszego budynku, Manor Lodge oraz uporządkowano okolice powołując do życia Manor Park z prawdziwego zdarzenia.

Królowa Elżbieta I wybrała George’a Talbota szóstego hrabiego Shrewsbury, jako opiekuna będącej w angielskiej niewoli domowej Marii I Stuart, królowej Szkotów. Maria, która była katoliczką, została aresztowana w Anglii gdzie skryła się przed zbuntowanymi protestanckimi szkockimi lordami w 1568 roku po przegranej bitwie pod Langside. George Talbot więził ją przede wszystkim na zamku w Sheffield. W obawie jednak przed stronnikami królowej Marii, często zmieniał miejsce jej pobytu. Istnieją dowody na to, że w 1583 roku była przetrzymywana przez hrabiego Shrewsbury w Worksop Manor. Podobno pozwalano jej wówczas spacerować po lesie Sherwood. Zachował się również jeden z listów Marii I Stuart napisany właśnie w Worksop. W 1587 roku Maria została uznana przez królową Elżbietę winną zdrady i spisku przeciwko Koronie angielskiej. Została ścięta w Londynie z rozkazu królowej. W 1590 roku zmarł George Talbot i został pochowany w katedze w Sheffield.

U schyłku XVI wieku zaczęły pojawiać się nowe budynki w samym Worksop. Były budowane nie tylko z drewnianych belek, jak poprzednio, ale pojawiały się pierwsze budynki z cegieł i kamienia. Prawdopodobnie budulec ten pochodził z rozbieranych sukcesywnie zabudowań pobliskiego klasztoru. W tym czasie pojawił się przy Bridge Street pierwszy pub, który odegrał ważną rolę w historii miasta – The Old Ship. Worksop pozostawało jednak wciąż miasteczkiem, o którym mówiło się, że składa się z rynku i dwóch ulic (Potter Street i Bridge Street).

Kolejnym panem w Worksop Manor został syn George’a Talbota – Gilbert Talbot siódmy hrabia Shrewsbury. 5 kwietnia 1603 roku na dworze w Worksop nocował król Szkocji Jakub VI Stuart, który podróżował z Edynburga do Londynu, gdzie został koronowany na króla Anglii i rządził, jako król Jakub I. Był synem Marii I Stuart, królowej Szkotów, która dwadzieścia lat wcześniej była przetrzymywana między innymi właśnie w tym samym Worksop Manor.

Gilbert zmarł w 1616 roku nie zostawiając męskiego potomka, dlatego jego następcą został jego brat Edward Talbot ósmy hrabia Shrewsbury. Rok później zmarł jednak również Edward nie pozostawiając potomka. Kolejnym hrabią Shrewsbury został najbliższy jego krewny płci męskiej George Talbot Grafton. Część majątku rodziny Talbot trafiła jednak w ręce najmłodszej córki Gilberta Talbota – Lady Alethea Talbot. Jej matką chrzestną była królowa Elżbieta I. Od 1606 roku była żoną Thomasa Howarda 21 hrabiego Arundel. Odziedziczyła wiele posiadłości w Nottinghamshire w tym również dwór w Worksop i w Sheffield. Od tego czasu Worksop Manor pozostawał przez długi czas w rodzinie Howard.

Hrabia Arundel zlecił spis wszystkich posiadłości, które dziedziczył. Spis ten dokonany przez Johna Harrisona opisuje ze szczegółami ówczesny Worksop. Dwór zbudowany z kamieni znajdował się na wzgórzu pośrodku parku, który zajmował 2300 hektarów powierzchni. Własnością hrabiego był także sześciopokojowy budynek znany, jako Jesus House stojący w pobliżu dzisiejszego skrzyżowania ulic Cheapside i Bracebridge i był budynkiem należącym kiedyś do klasztoru (stąd nazwa). Dom ten był dzierżawiony przez miejscowego bogatego rolnika Henry’ego Cole. Był on właścicielem 200 akrów ziemi na terenie Manton gdzie wypasał swoje owce. Jesus House istniał w Worksop do początku XX wieku, kiedy popadł w ruinę i został rozebrany.

Harrison opisuje również samo miasto Worksop. W mieście znajdowały się wówczas dwa młyny: młyn Bracebridge na terenie byłego klasztoru oraz Manor Mill, młyn wodny w okolicy wzgórza zamkowego. W mieście znajdowały się sale, w których barwiono tkaniny. Spośród miejscowych rzemieślników raport Harrisona wymieniał dwóch kowali, ślusarza, producenta gwoździ, rymarza, dwóch traczów, stolarza, dwóch murarzy, piwowara oraz dostawcę węgla. Większość mieszkańców jednak utrzymywała się wciąż z pracy na roli. W okolicy znajdowały się pastwiska dla owiec (największe na terenie Manton). Wśród uprawianych roślin wciąż znajdowała się lukrecja, która była stąd wysyłana do Londynu.